Cây hoa giấy: ý nghĩa, phân loại và cách chăm sóc

Ở Việt Nam, hoa giấy là loại cây được ưa chuộng vì tính dễ thích nghi và ra hoa quanh năm. Đặc biệt thời gian gần đây cây hoa giấy ngũ sắc là sự kết hợp tuyệt vời giữa màu sắc: đỏ, tím, hồng, trắng, vàng cuốn hút bất cứ ai khi chăm sóc cây.

Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu ý nghĩa, đặc điểm và cách chăm sóc cho loài hoa này phát triển tốt.

1. Ý nghĩa

Những cánh hoa giấy mộc mạc đơn sơ giản dị không sang trọng không tốn nước sinh trưởng rất mạnh mà cũng rất dễ nhân giống. Cũng vì thế mà khi nhắc đến hoa giấy người ta thường nghĩ đến nó tượng trưng cho một tình yêu mộc mạc, đơn sơ.

Thân cây nhiều gai, với những cành cây leo nhưng rất cứng chắt ngược lại bông hoa giấy lại rất mong manh mong manh như những tờ giấy; vậy nên người ta còn hay nói hoa giấy tượng trưng có sự bảo vệ cái đẹp.

Những cánh hoa giấy khăn khít vào nhau như anh em trong một nhà khăn khít với nhau bảo vệ gia đình mình nơi mà bố mẹ làm nhụy vậy; vì thế hoa giấy còn thể hiện tính cảm gia đình sâu sắc, khăng khít.

Có một số quan niệm cho rằng cây có thể xua đuổi tà ma mang đến cho căn nhà bạn không gian bình yên.

2. Đặc điểm, phân loại cây hoa giấy

Cây hoa giấy là loại cây dây leo dạng gỗ, cây bụi hay cây thân gỗ có gai. Các loài dây leo thường mọc cao từ 1 – 12m, bò trên các loài cây khác bằng các gai có móc. Cây thích hợp với vùng khí hậu nóng ẩm, có nhiều ánh sáng và lượng mưa dồi dào quanh năm. Loại cây này cũng rất dễ rụng lá nếu sống trong môi trường có mùa khô.

Lá cây hoa giấy thường mọc so le, lá đơn hình trứng nhọn mũi, dài 4 – 13cm và rộng từ 2 – 6cm. Khi nở, mỗi cụm 3 hoa của cây thường được bao quanh bằng 3 hay 6 lá. Cánh hoa mỏng và giống như giấy nên được gọi là hoa giấy. Hoa có nhiều màu khác nhau như màu hồng, tím, tía, đỏ, cam, trắng hay vàng… và có quả là dạng quả bế hẹp, 5 thùy.

Cây tương đối ít bị sâu bệnh nhưng có thể bị tổn thương từ các loài giun và rệp. Ấu trùng của một số loài cánh vẩy cũng có thể làm hại đến cây, chẳng hạn như loài bướm đêm báo khổng lồ.

Cây hoa giấy có từ 4 – 18 loài khác nhau, trong đó tại Việt Nam, phổ biến nhất là các giống như:

2.1. Giống hoa giấy Thái

Hoa giấy thái là loại hoa giấy phổ biến và rất thông dụng, nên bạn có thể gặp ở rất nhiều nơi. Cây thường được trồng làm hàng rào, trồng công trình, bonsai…

2.2. Giống hoa giấy Mỹ

Cây hoa giấy Mỹ có lá nhỏ, cuống ngắn, lá xếp sát nhau hơn, hoa nở thành chùm nhỏ hơn so với các giống hoa giấy khác. Nhưng cành bông giấy Mỹ thì thường to và khỏe hơn những loại hoa giấy khác chính vì thế nên hay được người ta sử dụng để làm cây bonsai uốn thế. Cây hoa giấy Mỹ ra hoa màu hồng đậm và hoa lâu rụng, mùa mưa cây cũng không bị rụng lá như bông giấy Thái.

2.3. Giống hoa giấy ghép màu

Cây hoa giấy ghép màu còn gọi là hoa giấy tam sắc, hoa giấy ngũ sắc. Đây là giống cây lai tạo, được ghép từ nhiều cây hoa giấy màu khác nhau lên cùng một  gốc để tạo thành cây bông giấy nhiều màu giúp nó trông lung linh, nổi bật hơn. 

2.4. Giống Mỹ lai cẩm thạch

Cây hoa giấy cẩm thạch nếu trồng riêng lẻ thì rất khó chăm sóc, nên người ta thường chọn gốc của cây khỏe để ghép vào. Giống hoa giấy Mỹ là giống cây rất khỏe, sinh trưởng mạnh và dễ thích nghi với nhiều kiểu khí hậu nên người ta hay dùng ghép với giống cẩm thạch để cây hoa vừa đẹp, khỏe và dễ chăm sóc.

Cây hoa giấy cẩm thạch dễ nhận biết bằng mắt thường nhờ việc lá cây có viền vàng kem rất lạ mắt. Hoa giấy cẩm thạch thường chỉ có hoa màu hồng sậm hay đỏ. Lá cây ít màu xanh nên khả năng quang hợp kém hơn; do đó khi ghép lên cây khác thì khả năng sống cao và dễ chăm sóc hơn. Cây bông giấy cẩm thạch khó chăm sóc hơn những dòng khác nên cần lưu ý khi trồng, đặc biệt với cây ghép cần phải được cắt tỉa hợp lý.

Bên cạnh đó, cây hoa giấy Mỹ với hoa giấy cẩm thạch có cùng màu hoa là tím hồng, nên khi ghép cây ra hoa sẽ không bị lem màu hay pha màu trên cánh hoa.

Ngoài ra, còn khá nhiều loại khác như: hoa giấy vạn hoa lầu, hoa giấy mini, hoa giấy lá nhỏ… 

3. Lưu ý về cách chăm sóc cây hoa giấy

3.1. Địa điểm

Cây hoa giấy là một loại cây dễ thích nghi, có thể trồng ngoài vườn hoặc trong chậu. Tuy nhiên căn cứ vào thời tiết của từng khu vực, trồng cây trong chậu hay ngoài vườn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ sinh trưởng và mật độ hoa của cây.

Cây hoa giấy phát triển rất tốt trong thời tiết nóng và khô. Vì vậy, nếu bạn ở khu vực miền Trung và miền Nam Việt Nam, bạn có thể thoải mái lựa chọn trồng cây trong chậu hoặc ngoài vườn. Nếu bạn ở khu vực miền Bắc, sẽ tốt hơn nếu bạn trồng cây trong chậu để dễ dàng mang cây vào nhà khi mùa Đông đến.

Nhiệt độ lý tưởng cho cây hoa giấy là ban đêm giảm xuống không quá 12 độ C và ban ngày không vượt quá 38 độ C.

Cây có thể trú đông ở tầng hầm hoặc trong khu vực có điều kiện thiếu ánh sáng.

3.2. Đất trồng

Cây hoa giấy là loại cây có nhu cầu nước vừa phải. Vì vậy, nó sẽ phát triển tốt nhất trong điều kiện nước vừa đủ. Để cây không bị ảnh hưởng bởi ngập úng, hãy đảm báo đất trồng có khả năng thoát nước tốt. Một số mẹo nhỏ để giúp đất thoát hơi nước tốt hơn như:

• Thêm cát, than bùn rêu, đá trân châu hoặc Vermiculite vào đất.
• Trồng cây trên sườn dốc hoặc đất có độ thoải.
• Thêm đá vôi vào đất để tăng độ pH hoặc lưu huỳnh để giảm độ pH khi cần thiết. Cây sẽ phát triển tốt nhất với đất có độ pH từ 5.5 đến 6.0.
• Nếu bạn trồng cây hoa giấy trong chậu, hãy lựa chọn đất có độ pH thích hợp ngay từ đầu.

3.3. Ánh sáng

Cây hoa giấy là loài cây ưa nắng và phát triển tốt nhất khi trồng ở vị trí đầy đủ ánh nắng mặt trời. Cần đảm bảo cây tắm nắng ít nhất 6 giờ mỗi ngày để phát triển tốt nhất.

3.4. Nước

Hoa giấy không ưa nước, nếu tưới quá nhiều nước sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của cây. Nếu bị ngập úng cây sẽ chết. Ở mức độ thừa nước nhẹ hơn, cây sẽ không ra hoa mà tập trung dinh dưỡng để phát triển lá cây. Ngược lại, nếu đất quá khô, cây sẽ thiếu dinh dưỡng và ít hoa, ít lá.  Một số lưu ý để cân bằng độ ẩm cho cây như sau:

• Xác định thời điểm thích hợp nhất để tưới nước bằng cách quan sát. Nếu bề mặt đất khô ráo và khi xới khoảng 5cm đất lên cảm nhận được đất có độ ẩm là lúc nên tưới nước.
• Sử dụng vòi xịt để hạn chế lượng nước tập trung một chỗ.

3.5. Phân bón

Để kéo dài thời gian nở hoa của cây, bạn nên bón phân cho cây với tần suất khoảng 4 tháng một lần. Bón phân thường xuyên có thể kích thích sự phát triển mạnh mẽ ở cây. Vì vậy, nếu bạn thấy cây phát triển quá nhanh không phù hợp với địa hình, hãy ngừng bón phân một thời gian. Một số lưu ý về phân bón:

• Không dùng phân đạm cao, phân bón tốt nhất cho cây là phân hữu cơ hoặc phân tan chậm
• Hãy đảm bảo bón phân ít nhất một lần trong năm để cây phát triển khỏe mạnh và nhiều hoa

3.6. Cách trồng

Cây thường được trồng bằng cách giâm cành. Thời điểm tốt nhất để nhân giống cây là vào mùa xuân. Các bước giâm cành như sau:

• Cắt một cành mới dài khoảng 15cm.
• Nhúng đầu cắt vào bột kích rễ.
• Giâm cành trong đất sâu 10cm hoặc bọc một bầu đất có đường kính 15cm quanh gốc cành cắt.
• Tưới nước và giữ cành ở nơi thoáng mát. Sau khoảng 2-3 tuần cành sẽ mọc rễ và phát triển thành cây.

3.7. Cắt tỉa

Cây hoa giấy có màu sắc rất đa dạng như trắng, đỏ, hồng, cam, tím… và có nhiều gai nên cây thường được trồng ở cổng nhà như một hàng rào từ tự nhiên để làm đẹp và bảo vệ. Nếu chồi của cây được cắt tỉa định kỳ hoa sẽ nở nhiều và thường xuyên hơn. Nên sử dụng găng tay khi cắt tỉa cây do một số trường hợp được ghi nhận người cắt tỉa bị phát ban do kích ứng với nhựa cây.

4. Những vấn đề thường gặp khi trồng cây hoa giấy

 *) Cây hoa giấy có những màu gì?

   Cây có rất nhiều màu khác nhau như đỏ, trắng, hồng, tím, cam với màu tím là phổ biến. Màu sắc của hoa phụ thuộc bởi nhiều yếu tố như giống cây, nhiệt độ và khí hậu. Nhụy hoa hình ống cũng quyết định màu sắc của hoa.

*) Tại sao cây của tôi không nở hoa?

  Cây của bạn không nở hoa có thể bởi cây đang thừa nước. Cây hoa giấy cần rất ít nước, nếu cây thừa nước có thể ảnh hưởng đến khả năng ra hoa. Nếu cây của bạn không thừa nước, có thể cây đang thiếu dinh dưỡng. Hãy thử bón phân, tắm nắng hoặc cắt tỉa cành để kích thích cây ra hoa.

*) Nhiệt độ thấp nhất qua đêm cây có thể chịu được là bao nhiêu?

  Hầu hết các loại hoa giấy có thể chịu được nhiệt độ thấp nhất khoảng 12o, có sự thay đổi không lớn tùy loài.

*) Cây của tôi đang bị rụng hoa, tôi phải làm gì?

  Bất cứ loại cây nào cũng có thời kì nở rộ. Mặc dù cây hoa giấy gần như nở quanh năm nhưng nó cũng có thời kì tăng trưởng để chuẩn bị cho mùa hoa năm sau. Có lẽ cây của bạn đang chuẩn bị cho một mùa hoa mới. Hãy giữ cho cây đủ nắng, không thừa nước và chờ đón một mùa hoa tiếp theo. Đừng lo lắng.

*) Cây của tôi có hoa nhưng rất ít, tại sao vậy?  

Thật khó để khẳng định chắc chắn nhưng nói chung loại vấn đề này thường liên quan đến tỉ lệ phân bón bị sai. Quá nhiều đạm có thể dẫn đến tình trạng cây phát triển nhanh; cây tập trung dinh dưỡng nuôi lá, lá xanh đậm, nên ít hoa. Quá ít đạm có thể dẫn đến tình trạng phát triển chậm, lá vàng, rụng nhiều và ít hoa.

Các bạn có thể tham khảo các mẫu chậu xi măng đá mài rất phù hợp cho trồng cây hoa giấy tại đây.