Cây hương thảo: đặc điểm, ý nghĩa, tác dụng, cách chăm sóc và nhân giống

Thời gian gần đây dòng cây gia vị Âu rất được mọi người chuộng tìm mua để chăm sóc. Hương thảo là môt trong những cây không thể bỏ qua trong dòng cây này.

Cây hương thảo Rosemary là một thành viên của họ bạc hà Lamiaceae, bao gồm nhiều loại thảo mộc khác. Tên “Hương Thảo” bắt nguồn từ tiếng Latinh có nghĩa là “sương” và “biển”, hay “sương mai của biển”.

1. Đặc điểm của cây hương thảo

Thân cây hương thảo khá nhỏ và phân thành nhiều nhánh, cây cao từ 1-2m, cây mọc thành từng bụi.

Lá cây hương thảo hình dải, dẹp, có màu xanh sẫm và có mép gập xuống, phần mặt trên của lá có lông trắng ở mặt dưới.

Hoa hương thảo dài cỡ 1cm, có màu lam nhạt, khi cây nở hoa sẽ có mùi hương thơm dễ chịu mang đến không khí trong lành cho cả ngôi nhà.

2. Ý nghĩa của cây

Cây hương thảo có mùi thơm và tạo cảm giác dễ chịu, an thần nên người ta quan niệm nó có thể xua đuổi tà ma và mang điềm lành đến cho gia đình. Mùi hương của cây hương thảo nồng và lan tỏa khắp phòng khiến không khí trong phòng ở dễ chịu, an thần và tạo cảm giác sạch sẽ, thoải mái hơn. Ngoài ra cây cũng có ý nghĩa về sự may mắn và bình an. 

Cây hương thảo được cho là có sự kết nối giữa hai thế giới âm và dương nên nó mang ý nghĩa rất đặc biệt. Thời cổ đại, các quốc gia châu Âu thường dùng các sản phẩm từ hương thảo và đốt hương thảo trong các nghi lễ thờ cúng thần linh. Việc đeo và mang các đồ vật làm từ hương thảo cũng khiến họ tin rằng mình có thể tránh khỏi tà ma.

3. Tác dụng của cây hương thảo

Hương thảo là cây dễ trồng và tốn ít công chăm sóc. Cây không chỉ đơn giản là dùng để trang trí cảnh quan mà cây còn có nhiều tác dụng thực tết nhờ vào tinh dầu và hương thơm của nó.

Tinh dầu thơm

Với diện tích căn phòng khoảng 20m2 bạn cần 1 chậu hương thảo nhỏ xinh. Cây đủ lan tỏa hương thơm cho cả không gian đó đặc biệt hạn chế được phần nhiều các loại côn trùng như muỗi, ruồi… Mặt khác mùi của cây hương thảo lại có tác dụng làm tinh thần thỏa mái, thư giãn đầu óc, làm trí óc minh mẫn.

Đặc biệt một điều thú vị là hương thảo có tác dụng tốt đối với những phụ nữ sau sinh và trẻ nhỏ. Các bà mẹ thường hay mệt mỏi, căng thẳng, cáu gắt; hương thơm của cây khiến các mẹ thấy nhẹ nhõm, vui tươi hơn, giúp các bà bầu đỡ nghén.

Tinh dầu hương thảo tăng cường tư duy và trí nhớ, vì vậy rất tốt cho trẻ em khi học bài.

Còn đối với nhăn viên văn phòng, một chậu hương thảo gần nơi làm việc sẽ giúp bạn giải tỏa stress, chống buồn ngủ. Bạn chắc chắn sẽ tỉnh táo hơn, tinh thần sẽ thỏa mái hơn, được tăng cường khả năng ghi nhớ.

Đuổi muỗi

Như từng đã nhắc ở trên hương thảo là cây có thể đuổi các loại côn trùng rất hiệu quả, chỉ cần 1 cây hương thảo đặt ngoài ban công, cửa sổ, lối ra vào, cầu thang sẽ hạn chế được phần đa các loại côn trùng gây hại

Ẩm thực

Lá hương thảo được sử dụng làm hương liệu trong thực phẩm, như nhồi và nướng thịt cừu, thịt lợn, thịt gà và gà tây. Lá tươi hoặc khô được sử dụng trong ẩm thực Địa Trung Hải truyền thống.

Chúng có vị đắng, làm se và mùi thơm đặc trưng bổ sung cho nhiều thực phẩm nấu chín. Khi được rang với thịt hoặc rau, lá cây có mùi thơm giống như mù tạt với một mùi thơm khác của gỗ cháy rất phù hợp với thực phẩm nướng.

Pha trà

Trà thảo dược có thể được làm từ lá, cực kì tốt cho sức khỏe.

Làm đẹp

Chiết xuất của hương thảo còn được cho thêm vào xà bông, kem dưỡng da hay nước hoa để làm đẹp.

Sức khỏe

Mùi thơm nồng, hơi se, nóng và vị chát của hương thảo theo nghiên cứu có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh như đau dạ dày, rối loạn cơ quan tiêu hóa, ngăn ngừa ung thư vú. Tinh dầu có tác dụng thông ruột, lợi mật và lợi tiểu. Tại châu Âu, người ta còn dùng hương thảo làm thuốc xoa trị thấp khớp và đau nửa đầu. Nước hãm của cây thường dùng để rửa vết thương bị nhiễm trùng.

4. Cách chăm sóc cây

Để cây hương thảo có điều kiện phát triển tốt nhất, bạn cần chú ý những yếu tố sau đây để giúp việc chăm sóc thuận lợi hơn. Từ đó khiến cây nở đẹp và sinh trưởng tốt:

4.1. Ánh sáng

Chọn nơi có bóng râm mát hoặc nơi có độ ẩm là phù hợp để trồng cây, nếu đặt ở chỗ nắng nóng thì lá sẽ bị cháy, teo dần, khô tinh dầu và cây sẽ chậm phát triển hoặc chết. Vị trí nên để cây ở nơi có ánh nắng vào buổi sáng sẽ giúp lá cây hương thảo trở nên xanh hơn do quá trình quang hợp.

4.2. Phân bón

Chế độ phân bón cần đều đặn mỗi tuần với liều lượng nhỏ. Cây hương thảo cao từ 35-50cm chỉ cần 100-200ml/gốc mỗi tuần. Ngâm một muỗng cafe phân NPK tím (15-5-20-3,5 TE) trong 1 lít nước khoảng 12 giờ. Sau khi phân tan hết tưới đều dưới gốc cây vào chiều mát. Thỉnh thoảng có thể thay đổi bằng phân Super Lân, phân hạt Dynamic lifter với liều lượng ngâm tương tự. Kèm vào đó là sử dụng phân bón lá như B1 và phân NPK để bón cho cây.

4.3. Nước tưới

Cây hương thảo là loài thực vật rất dễ sống nên bạn chỉ cần tưới đẫm vào buổi sáng là được. Trong trường hợp thời tiết hanh khô, có thể bổ sung thêm nước cho cây vào buổi chiều để giúp làm mát cây.

Tuy nhiên, đừng tưới quá nhiều trong một lần bởi chúng dễ gây ứ đọng nước dưới đáy chậu, gián tiếp gây thối rễ và hỏng cây. Bạn nên ưu tiên chậu đất nung cho trồng hương thảo do chậu thoát nước rất tốt.

4.4. Phòng sâu bệnh

Khi hương thảo bị sâu ăn lá hoặc lá đổi sang màu trắng bạc, có đốm lá, bạn nên dùng thuốc phun nhẹ cho cây. Tuy nhiên, chú ý chỉ phun khi bạn trồng cây ở ngoài vườn.

Đối với cây được trồng trong chậu có thể thay thế bằng thuốc xịt muỗi; hoặc mang cây ra vườn rồi mới phun thuốc để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Đồng thời, thường xuyên cắt tỉa lá, loại bỏ cành héo khô cũng là phương pháp tốt phòng sâu bệnh cho cây.

5. Cách nhân giống cây hương thảo bằng cành

Tìm các cành hương thảo

Hương thảo trồng bằng cành dễ hơn là trồng từ hạt. Bạn có thể tìm mua các cành hương thảo ở vườn ươm hoặc hỏi xin người quen có trồng hương thảo. Sau khi tìm được cây hương thảo, bạn hãy cắt vài cành dài khoảng 10cm để nhân giống.

Thời điểm thích hợp nhất để cắt cành cây là cuối mùa xuân. Nhưng bạn cũng có thể thực hiện việc này cả vào đầu mùa thu nếu sống trong vùng khí hậu ấm áp. Những cây hương thảo trồng từ cành sẽ có chất lượng như bụi cây mẹ.

Ngắt bỏ lá ở 2,5cm đoạn dưới của cành

Trước khi trồng hương thảo, bạn hãy ngắt bỏ những chiếc lá ở đoạn dưới cành (khoảng 2,5cm). Phần này sẽ được chôn xuống đất.

Các lá này cần được ngắt đi vì chúng có thể làm khiến cành cây bị thối rữa.

Trồng cành hương thảo

Sau khi đã ngắt bỏ lá, bạn sẽ cắm đoạn cành cây vào chậu nhỏ đựng hỗn hợp đất gồm 2/3 cát thô và 1/3 rêu bùn. Để chậu cây ở nơi có nắng nhưng không đặt ngay dưới nắng trực tiếp. Tưới nước thường xuyên và để ở nơi ấm áp cho đến khi cành cây đâm rễ. Thời gian này mất khoảng 3 tuần.

• Để tạo điều kiện cho cành cây mọc, bạn có thể đặt cả chậu cây trong túi ni lông có đục vài lỗ bên trên. Phương pháp này có thể điều hòa nhiệt độ, giữ độ ấm và ẩm cho cây.
• Bạn cũng có thể nhúng đầu cắt của cành hương thảo vào bột kích thích ra rễ để giúp cây có khởi đầu thuận lợi.

Trồng cây con

Một khi rễ đã hình thành, bạn có thể trồng cây trong chậu hoặc trong vườn ngoài trời. Hương thảo có khả năng thích nghi với hầu hết các điều kiện thổ nhưỡng và có sức sống mạnh mẽ. Chúng có thể sinh trưởng tốt trong vùng có tuyết, đá vôi, nhiệt độ cao, ven bờ biển và trong mọi loại đất.

Tuy nhiên, cây hương thảo sẽ phát triển tốt nhất trong vùng khí hậu từ ấm đến nóng và khá khô. Bạn hãy chọn nơi tương đối khô ráo và có nắng mặt trời toàn phần.