Đậu biếc còn được gọi là Đậu hoa tím, Bông biếc, là một loài cây leo, thân thảo, sống nhiều năm, thường được trồng làm hàng rào hoặc thành giàn hoa.
1. Tìm hiểu về cây hoa đậu biếc
1.1. Tổng quan
Cây hoa đậu biếc còn gọi đậu hoa tím hay bông biếc, tên khoa học Clitoria ternatean, thuộc chi Đậu biếc (danh pháp: Clitoria), họ Đậu (Fabaceae). Đậu biếc là cây thân thảo, leo, thân và cành mảnh có lông.
- Tên thường gọi: Cây hoa đậu biếc
- Tên gọi khác: Bông biếc hay đậu hoa tím
- Tên khoa học: Clitoria ternatean
- Họ: họ đậu – Fabaceae
- Nguồn gốc xuất sứ: nguồn gốc từ Đông Nam Á.
1.2. Ý nghĩa
Hoa đậu biếc không những đẹp bởi vẻ ngoài cuốn hút của nó, mà bản thân loài hoa này cũng có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Đó là đại diện của vẻ đẹp nền nã, sự duyên dáng e thẹn, niềm vui, hạnh phúc từ trong cuộc sống.
Ngoài ra, hoa đậu biếc còn có ý nghĩa cho sự cởi mở, hòa đồng, dễ gần, lúc nào cũng được mọi người yêu quý, đáng tin cậy.
2. Cách trồng và chăm sóc cây hoa đậu biếc
2.1. Cách trồng cây
Làm đất
Trước khi trồng cây khoảng 1 tháng, nên tiến hành cảo đất, phơi nắng để tạo sự thông thoáng cũng như tiêu diệt những mầm bệnh ẩn náu trong đất.
Sau khi phơi ải đất xong, tiến hành đào hố trồng, dùng hỗn hợp phân chuồng hoai mục, vôi bột, phân lân, để bón lót cho đất, để đất nghỉ khoảng 7 ngày, sau đó có thể tiến hành trồng đậu biếc.
Chọn cây giống
Sau khi ươm cây giống, lựa chọn những cây giống cao từ 30 – 40cm, bộ rễ, thân, lá đều phát triển đầy đủ.
Cách trồng
Nhẹ nhàng tách bầu đất ra khỏi khuôn bầu, đặt cây giống nhẹ nhàng xuống hố trồng đã đào sẵn, tránh làm vỡ bầu đất cũng như làm hư hại đến cây. Nén chặt phần đất ở gốc để cây giống giữ đứng thẳng, lấp đất cao hơn cổ gốc tầm 20cm.
Phủ 1 lớp mỏng rơm khô, cỏ mục, lên trên bề mặt gốc để giữ độ ẩm cho cây, tưới nước ngay sau đó cho cây hồi phục và làm quen với môi trường sống mới nhanh hơn.
2.2. Cách chăm sóc cây hoa đậu biếc
Tưới nước
Trong mùa khô và khi cây đang phát triển rễ và chồi non, cần tưới nước đầy đủ 2 lần/ngày vàng sáng sớm hoặc chiều mát, vào những ngày nắng gắt có thể sử dụng cách tưới phun sương từ 1 – 2 giờ cho cây.
Vào mùa mưa, tùy vào điều kiện mà giảm hoặc ngưng cung cấp nước cho đậu biếc, thường xuyên kiểm tra và tiến hành thoát nước cho cây, tránh để bị ngập nước gây thối gốc, chết cây.
Khi cây đang ra hoa, lưu ý chỉ nên tưới vào gốc cây đậu, tránh tưới trực tiếp lên hoa.
Bón phân
Hoa đậu biếc có đặc tính dễ sinh trưởng và phát triển, vì vậy công đoạn bón phân cho cây cũng rất đơn giản.
Sau khi trồng đậu biếc được 20 ngày, tiến hành hòa loãng phân đạm với nước để tưới cho cây 2 tuần/1 lần. 45 ngày sau, tiến hành bón lót cho cây với tỉ lệ 3:3:1 gồm phân urê, phân lân, và phân NPK (16 – 16 – 8), cứ 1 tháng/1 lần, bón như vậy cho đến khi cây chuẩn bị ra hoa.
Khi cây ra nụ, cần cung cấp thêm hàm lượng phân Kali, hoặc KCL cho cây đậu. Cứ sau mỗi đợt ra hoa, cần bón thêm phân chuồng ủ mục xung quanh gốc đậu biếc, để cân bằng các khoáng chất nuôi dưỡng cây.
Làm giàn cho cây
Tới thời điểm cây đậu phát triển mạnh, các đầu tua cuốn bắt đầu mọc, cần tiến hành làm giàn cho cây leo. Khi làm giàn leo, bạn có thể làm giàn theo hình chữ A, hoặc như giàn bầu… đều được, sau đó dùng dây mỏng cột nhẹ cây giàn để cây tiếp tục leo.
Nếu bạn trồng cây gần tường, hay hàng rào, có thể để cây tự leo trên tường hoặc hàng rào mà không cần làm giàn.
Thường xuyên tỉa cành, vệ sinh vườn
Khi đậu biếc đã làm quen với môi trường sống, chúng phát triển rất nhanh. Do đó bạn cần chú ý tỉa bớt những cành tăm, cành khô, cành sát đất, những cành mọc vượt. Điều này giúp tạo độ thông thoáng cho cây phát triển, kiểm soát được chiều cao, cũng như vừa hạn chế được một số mầm bệnh cho cây.
Đồng thời, cũng cần dọn về sinh vườn, làm cỏ xung quanh các gốc cây, để đậu biếc không bị phân tán chất dinh dưỡng. Định kỳ cứ tháng cần tiến hành tỉa cành và dọn về sinh, làm cỏ gốc 1 lần cho cây.
3. Công dụng của hoa đậu biếc
Công dụng hoa đậu biếc rất tốt cho sức khỏe như giúp giảm cân lành mạnh, giảm đau, hạ sốt, kiểm soát đường huyết, bảo vệ mắt… Đặc biệt, loại trà được pha từ hoa đậu biết còn giúp ngăn ngừa lão hóa giúp bạn khỏe đẹp một cách tự nhiên.
Cụ thể một số tác dụng tuyệt vời như sau:
3.1. Ngăn ngừa lão hóa sớm
Tác dụng của hoa đậu biếc có thể giúp ngăn ngừa lão hóa sớm bằng cách kháng các gốc tự do gây hại. Bên cạnh đó, hợp chất anthocyanin trong trà đậu biếc cũng giúp bạn lưu giữ nét thanh xuân bằng cách tăng lưu lượng máu ở da đầu và củng cố nang tóc. Nhiều người dùng loại cây này để chữa tình trạng bạc tóc hay hói đầu sớm.
Da có dấu hiệu lão hóa do một quá trình phá hủy protein gọi là glycation. Trà đậu biếc có thể ức chế quá trình glycation và giữ cho làn da trẻ trung hơn.
3.2. Giúp giảm đau và hạ sốt
Một thí nghiệm đã cho thấy chỉ 200 – 400mg chiết xuất trà đậu biếc có thể giúp giảm đáng kể nhiệt độ cơ thể trong tối đa 5 giờ sau khi uống. Loại trà này giúp bạn hạ sốt bằng cách làm các mạch máu dưới da mở rộng, từ đó giúp tăng lưu lượng máu và giải cảm nhanh chóng.
3.3. Duy trì sức khỏe của mắt
Một chất chống oxy hóa trong trà loại trà này là proanthocyanidin có chức năng tăng lưu lượng máu đến mao mạch của mắt. Điều này hỗ trợ điều trị tình trạng tổn thương võng mạc, tăng nhãn áp hoặc mắt bị mờ.
3.4. Hoa đậu biếc có tác dụng giảm căng thẳng
Một ly trà đậu biếc sẽ giúp bạn thư giãn tinh thần sau một ngày dài làm việc căng thẳng và mệt mỏi. Chất chống oxy anthocyanin chứa trong loại trà này được chứng minh là giúp cải thiện tâm trạng và thư giãn thần kinh, hỗ trợ có được giấc ngủ ngon hơn.
Một nghiên cứu cũng cho biết trà đậu biếc có tác động tích cực đến hệ thần kinh trung ương ở chuột. Nghiên cứu cũng tiết lộ rằng trà đậu biếc có hiệu quả chống trầm cảm, căng thẳng và lo âu.
3.5. Giúp kiểm soát đường huyết
Công dụng của hoa đậu biếc sẽ giúp bạn kiểm soát lượng đường huyết và hạ lượng glucose trong máu. Hoa còn ức chế sự hấp thụ glucose thừa từ thực phẩm nên có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.
3.6. Cải thiện sức khỏe tim mạch
Các nghiên cứu cho thấy loại trà này có hiệu quả cải thiện mức cholesterol cao, một yếu tố nguy hiểm gây ra bệnh tim. Theo một nghiên cứu năm 2010, chiết xuất từ hoa đậu biếc góp phần làm giảm tổng lượng cholesterol trong huyết thanh một cách đáng kể.
Ngoài ra, loại hoa này cũng giúp giảm đáng kể lượng triglyceride và cholesterol xấu (LDL), góp phần ngăn ngừa các chứng bệnh liên quan đến tim mạch.
3.7. Cung cấp chất chống oxy hóa
Đây là loại trà thảo mộc duy nhất có hàm lượng chất chống oxy hóa tương đương với trà xanh. Các chất chống oxy hóa có khả năng loại bỏ các gốc tự do có thể gây viêm mãn tính, tăng cường khả năng miễn dịch và phòng chống một số bệnh khác như ung thư.
Ngoài ra, nó còn có công dụng giúp loại bỏ chất độc hại ra khỏi cơ thể, thải độc cho gan và giải nhiệt cơ thể hiệu quả.
3.8. Công dụng hoa đậu biếc là giúp giảm cân
Ttrà đậu biếc giúp bạn giảm cân bằng cách ngăn ngừa và cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ. Bệnh gan nhiễm mỡ là một tình trạng sức khỏe nguy hiểm có thể gây tăng cân, đặc biệt là ở vùng bụng.
Hợp chất quan trọng trong trà đậu biếc là catechin EGCG (epigallocatechin gallate), một chất giúp thúc đẩy việc đốt cháy calo, tăng cường quá trình trao đổi chất. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đây là loại trà có chứa hàm lượng hợp chất EGCG cao hơn so với các loại trà khác nên có thể là loại trà giảm cân hiệu quả.
Ngoài ra, chất chống oxy hóa trong trà hoa đậu biếc có các đặc tính chống viêm và lợi tiểu nên có thể giúp thanh lọc cơ thể cũng như giảm lượng mỡ thừa tích tụ trong cơ thể. Nếu muốn kiểm soát cân nặng, bạn có thể thưởng thức loại trà này sau bữa ăn để thanh lọc cơ thể và tăng cường trao đổi chất.
3.9. Cải thiện sức khỏe não bộ
Một nghiên cứu kết luận rằng hoa đậu biếc chứa hoạt chất proanthocyanidin – một chất chống oxy hóa giúp tăng lưu thông máu não, cũng như tăng khả năng nhận thức và trí nhớ.
Ngoài ra, Acetylcholine chứa trong hoa đậu biếc là một hợp chất chịu trách nhiệm giao tiếp hiệu quả giữa các tế bào thần kinh. Khi mức độ acetylcholine suy giảm theo tuổi, bạn có thể bị suy giảm trí nhớ và các vấn đề liên quan đến não khác. Bạn có thể bổ sung lượng acetylcholine sút giảm này và tăng trường trí não bằng cách uống trà hoa đậu biếc.
3.10. Công dụng hoa đậu biếc phòng chống ung thư
Hoạt chất trong bông biếc tím có chứa nucleotide, este có công dụng cung cấp chất chống oxy hóa và loại bỏ các gốc tự do gây hại, từ đó ngăn chặn sự hình thành các tế bào ung thư.
Ngoài ra, hoa đậu biếc còn có khả năng giúp tăng cường hồng cầu trong máu, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh và tràn đầy sức sống.
Các bạn tham khảo các mẫu chậu đất nung của Gốm sân vườn tại đây.